در اول آگوست ۲۰۲۵، دیوان دادگستری اروپا در مورد الزاماتی که کشورهای عضو باید برای به اصطلاح “کشورهای مبدا امن” رعایت کنند، حکم داد. اگر پناهجویان از کشوری که توسط کشور مقصد به عنوان”امن” طبقهبندی شده است، فرار کرده باشند، میتوانند در یک روند سریع در مرز رد شوند. هر کشور اتحادیه اروپا میتواند از طریق قانونگذاری، فهرست خود را از این کشورهای مبدا امن تعیین کند. به عنوان مثال در آلمان، ده کشور مبدا در حال حاضر امن در نظر گرفته میشوند: آلبانی، بوسنی و هرز گوین، گرجستان، غنا، کوزوو، مقدونیه شمالی، مونتهنگرو، مولداوی، سنگال و صربستان. گسترش این فهرست بارها از نظر سیاسی مورد بحث قرار گرفته است.
قوانین شفاف و امنیت برای همه
دیوان عدالت اروپا اکنون در حکم فعلی خود توضیح میدهد: منابع اطلاعاتی برای طبقهبندی به عنوان “کشور مبدا امن” باید شفاف، قابل تأیید توسط دادگاههای ملی و همچنین قابل دسترسی برای پناهجویان باشد. علاوه بر این، دیوان دادگستری اروپا الزام میکند: «با این حال، یک کشور عضو نمیتواند کشوری را در فهرست کشورهای مبدا امن قرار دهد اگر آن کشور از کل جمعیت خود حمایت کافی ارائه ندهد.» این بدان معناست که نباید هیچ گروه جمعیتی در کشور مورد نظر در معرض آزار و اذیت یا تبعیض، به عنوان مثال، به دلیل جنسیت، عقیده سیاسی متفاوت یا گرایش جنسی، یا وابستگی مذهبی یا قومی خاص، وجود داشته باشد.
موضوع اختلاف: اردوگاههای پذیرش آلبان
پیشینه بررسی معیارهای «کشورهای مبدا امن» توسط دیوان دادگستری اروپا، اردوگاههای پذیرشی بود که توسط دولت ایتالیا در آلبانی برای پناهندگان از «کشورهای مبدا امن» ایجاد شده بود تا آنها را تحت روند تسریع شده پناهندگی در خارج از ایتالیا قرار دهد. فهرستی که به عنوان مبنای این امر استفاده شد، منجر به اختلافات حقوقی بین دولت و دادگاههای ملی شد که متعاقباً موضوع را به دیوان دادگستری اروپا ارجاع دادند. با این حال، اصلاح قانون پناهندگی اتحادیه اروپا که برای اواسط سال ۲۰۲۶ برنامهریزی شده است (به tun24042201 و tun24042202 مراجعه کنید) میتواند وضعیت حقوقی که اکنون توسط دادگاه عدالت اروپا تدوین شده و برای همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا الزامآور است را تغییر دهد.
برای دیدن بیانیه دیوان دادگستری اروپا به لینک ذیل مراحعه کنید:
EuGH | Pressemitteilung Nr.103/25 (PDF)
tun25080102